Opis Ujanowic
Miejscowo¶æ o zwartej zabudowie, po³o¿ona w dnie doliny £ososiny, we wschodniej czê¶ci gminy.
Od pocz±tku powstania do czasów wspó³czesnych, Ujanowice by³y bardzo wa¿nym o¶rodkiem ¿ycia gospodarczego, kulturalnego, a tak¿e spo³eczno-politycznego w tej czê¶ci Ma³opolski. Po reformie administracyjnej w latach 70-tych XX wieku, znaczenie i ranga Ujanowic wyra¼nie siê obni¿y³y.
Dzi¶ go¶cinne Ujanowice oferuj± turystom wypoczynek na ³onie natury, w¶ród ¿yczliwych ludzi.
Historia Ujanowic
Wie¶ zosta³a lokowana na prawie niemieckim przez ksiê¿nê Kingê w 1268 roku. Dokumentem erekcyjnym z roku 1296, ksieni staros±deckiego klasztoru Klarysek Katarzyna Odolani, wyznaczy³a dla przysz³ego Ko¶cio³a i probostwa odpowiednie uposa¿enie (beneficjum). By³y to grunta istniej±cego od 1268 roku so³ectwa, które jako wiano otrzyma³ pierwszy pleban i prawdopodobnie st±d nazwa Wianowice, pó¼niej Ujanowice (s± te¿ inne wyja¶nienia pochodzenia tej nazwy). Uposa¿enie to by³o koniecznym warunkiem do powstania w I po³owie XIV wieku samodzielnej parafii i wybudowania pierwszego ko¶cio³a.
Poniewa¿ historia i dzieje Ujanowic ¶ci¶le zwi±zane s± z osadnictwem na gruntach plebañskich, do dzi¶ pozosta³a nazwa przysió³ka "Pleszówki", od staropolskiego s³owa (plesz) tzn. ksi±dz ( z tonsur±).
W roku 1526 w miejsce starego drewnianego ko¶cio³a wybudowano nowy murowany, który po kilku pó¼niejszych rozbudowach stoi do dzi¶. Jest to najstarszy zabytek na terenie gminy (opis w rozdz. Trasa nr 2, przyst. 5).
W 1608 roku ksieni Ewa Gostwicka ufundowa³a (budynek i ok. 8 ha ziemi) dom dla ubogich tzw. (szpital). Funkcjonowa³ on do II wojny ¶wiatowej i godnie spe³nia³ troskê fundatorki: aby nie zginêli, którzy by siê ¿ywiæ czem nie mieli, bo zeszli w latach bêd±cy, ¿ywno¶ci sobie zarabiaæ nie mogli..... Do dzi¶ przetrwa³a nazwa miejsca 9szpitalka).
Od pocz±tku powstania, a¿ do XVIII wieku, mieszkañcy wsi nale¿±cych do parafii ujanowickiej zobowi±zani byli ¶wiadczyæ daninê na rzecz probostwa i staros±deckigo klasztoru.
Po I rozbiorze Polski (1772 r.) Ujanowice wraz ze wszystkimi wioskami klucza strzeszycko-¿bikowickiego przesz³y pod panowanie austriackie, a po konfiskacie dóbr klasztornych (1782 r.) pod zarz±d Kamery (czyli : austriacki zarz±d pañstwowy z siedzib± w Starym S±czu). W roku 1827 ca³y klucz ¿bikowicki naby³ Jakub £asiñski, który wydzier¿awi³ wspomnian± szpitalkê i przez 6 lat poddani musieli odrabiaæ pañszczyznê na jej rzecz. W 1833 £asiñski odsprzeda³ swoje dobra baronowi Przychockiemu z £ososiny Dolnej i do czasu uw³aszczenia (1848 r.) mieszkañcy Ujanowic ¶wiadczyli dla ³ososiñskiego dworu. Obowi±zek daniny na rzecz probostwa usta³ w roku 1855.
Okres zaborów pozostawi³ po sobie znaczne zubo¿enie mieszkañców tych terenów (panowa³a wówczas tzw. galicyjska bieda), oraz wiele innych problemów spo³ecznych. Jednym z nich by³o pijañstwo. W tym czasie w Ujanowicach by³y 4 karczmy. Jedna z nich najpierw plebañska (zgodnie z nadaniem erekcyjnym), pó¼niej dzier¿awiona przez ¿ydów prowadzi³a wyszynk do 1926 roku i znajdowa³a siê w miejscu gdzie dzi¶ stoi budynek Domu Parafialnego (wcze¶niej Kó³ko Rolnicze i Dom Ludowy). Druga karczma (dworska, pó¼niej ¿ydowska) by³a w starym budynku Ochronki (do roku 1931), gdzie dzi¶ stoi nowy budynek, Sióstr S³u¿ebniczek N.M.P. W przysió³ku Za Dêbin± by³a te¿ gorzelnia z wyszynkiem, a w Koby³czynie Dolnej, w bezpo¶rednim s±siedztwie Ujanowic, kolejna karczma ¿ydowska. Nale¿y jednak stwierdziæ ¿e dziêki wysi³kom ko¶cio³a i powsta³ego we wsi Towarzystwa Trze¼wo¶ci uda³o siê problem pijañstwa znacznie ograniczyæ.
W czasie I wojny ¶wiatowej, na plebanii, przez kilka dni kwaterowa³ rosyjski sztab wojskowy (ok.100 oficerów), dowodz±cy potyczkami na linii frontowej pod Limanow±.
W 1927 roku Ujanowice uzyska³y koncesjê na jarmarki, co wp³ynê³o na o¿ywienie gospodarcze wsi. Pod koniec XVI wieku powsta³a we wsi pierwsza szkó³ka parafialna, która przetrwa³a do po³owy XVII wieku. W roku 1796 rz±d austriacki powo³a³ szkó³kê trywialn± (pospolit±), przekszta³con± pó¼niej na powszechn± szko³ê publiczn±. Do czasu za³o¿enia szkó³ w innych miejscowo¶ciach parafii ujanowickiej, tj. do pocz±tku XX wieku, by³a ona jedyn± szko³± w ca³ym kluczu strzeszycko-¿bikowickim. W roku 1931 wzorem Krosnej i Strzeszyc ufundowano Ochronkê, któr± siostry zakonne prowadz± z przerwami do dzi¶. W czasie II wojny ¶wiatowej we wsi odbywa³y siê zajêcia tajnego nauczania. Bezpo¶rednio po wojnie (w latach 1945-52) istnia³o Samorz±dowe Gimnazjum Koedukacyjne (ok.350 uczniów i 123 matury).
Nieruchomości w Ujanowicach
Więcej o Ujanowicach
Na poniższych stronach można znaleźć więcej informacji o miejscowości Ujanowice. Poniższe strony są również źródłem z których zaczerpnięto opisy znajdujące się na tej stronie.
- www.laskowa.pl
- pl.wikipedia.org/wiki/Ujanowice
- Zdjęć z Ujanowic w serwisie Panoramio.com
- Ujanowice - urzÄ…d pocztowy
Ujanowice w liczbach
| Ujanowice w liczbach | |
|---|---|
| Długość geograficzna | N 49.745033 |
| Szerokość geograficzna | E 20.564303 |
| Wysokość punktu | 277.5 m n. p. m. |
| Liczba ludności | 694 |
| Powierzchnia | 2 km2 |
| Osób/km2 | 347 |
| Kod pocztowy | 34-603 |
Ujanowice na mapie
Zdjęcia z Ujanowic
Źródło: Zdjęcia pochodzą ze stron www.laskowa.pl, pl.wikipedia.org/wiki/Ujanowice, , Panoramio.com
Ostatnia aktualizacja strony o Ujanowicach dnia 2011.02.10